EN ISO 20345 – Kişisel koruyucu ekipmanlar, koruyucu ayakkabılar
EN ISO 20345 standardı, ticari kullanımda koruyucu ayakkabılar için hem temel hem de ek gereklilikleri tanımlar. EN ISO 20345'e göre ayakkabı, kullanıcıyı çarpmalardan, ezilmeden, düşen veya yuvarlanan nesnelerden, sıcaktan ya da soğuktan, sivri veya ince uçlu nesnelerin üstüne yürümekten ve sıcak maddelerden korumalıdır.
Standardın kapsadığı yönlere; mekanik risklere karşı koruma, kayma direnci, termal riskler ve ergonomik özellikler örnek verilebilir. Göreve özel etkinliklerle ilgili ek standartlar arasında ayakkabılarda elektrik yalıtımı ve kimyasal maddelere karşı koruma bulunur.
EN ISO 20345'de açıklanan temel gereklilikler şunları içerir:
- üst kısmın uzunluğu
- botlarda topuk alanı
- ayakkabı burnunun minimum uzunluğu, basınca ve çarpma darbesine karşı dayanıklılığı
- üst kısmın su buharı nüfuzuna ve miktarına dayanıklılığı
- dış taban kalınlığı ve dış tabanın aşınma direnci
Koruyucu ayakkabılar karşılanan gerekliliklere göre farklı koruma sınıflarına ayrılır. SB koruma sınıfındaki koruyucu ayakkabılar EN ISO 20345'e göre minimum gereklilikleri karşılar. Ek gerekliliklere sahip koruyucu ayakkabılar özelliklerine bağlı olarak S1 ile S5 arasında koruma sınıflarına ayrılır
Endüstriyel kullanım için ayakkabı simgeleri
| TEMEL GEREKLİLİKLER/EK GEREKLİLİKLER/KATEGORİLER ÖR. DERİ AYAKKABILAR İÇİN | KORUYUCU AYAKKABILAR EN ISO 20345 |
İŞ AYAKKABILARI EN ISO 20347 |
|---|---|---|
| Ayakkabılar ve burun korumalarının darbe dayanımı için temel gereklilikler | SB 200 Jul |
OB gereklilik yok |
| Ek gereklilikler: Kapalı topuk kısmı Antistatik özellikler Topuk kısmının enerji emme özelliği Yakıt direnci |
S1 | O1 (yakıtlara karşı dirençsiz) |
| Ek gereklilikler: yukarıdakiler artı su girişi ve emicilik | S2 | O2 |
| Ek gereklilikler: yukarıdakilere ek olarak Delinme direnci* Destekli dış taban |
S3 | O3 |
| Temel gereklilikler/ek gereklilikler/kategoriler; ör. PVC'den veya PU'dan üretilen ayakkabılar için | ||
| Ayakkabılar ve burun korumalarının darbe dayanımı için temel gereklilikler | SB 200 Jul |
OB gereklilik yok |
| Ek gereklilikler: Antistatik özellikler Topuk kısmının enerji emme özelliği Yakıt direnci Delinme direnci* Destekli dış taban |
S5 | O5 |
| Ayakkabı seçimi ilgili iş güvenliği riskine göre yapılır. Tüm ayakkabılarda olduğu gibi ek gereklilikler olabilir (ör. ısı ve soğuk yalıtımı, delinme direnci veya ESD yoluyla elektrik direnci cinsinden). Ardından bu ayakkabılar uygun şekilde işaretlenir. Tüm temel ve ek gereklilikler için test ilkeleri, EN ISO 20344 standardında belirtilir. | ||
Aşağıdaki üç gereklilikten biri karşılanmalı ve ayakkabıda işaretlenmelidir:
| ETİKET | TEST EDİLEN ÖZELLİKLER | TEST KOŞULLARI | SÜRTÜNME KATSAYISI |
|---|---|---|---|
| SRA | Sodyum lauril sülfat çözeltili (SLS) seramik fayans zeminlerde kayma direnci | Topuğun ileri kayması Düz yüzeyde ileri kayma |
0,28'in altında olamaz 0,32'nin altında olamaz |
| SRB | Gliserollü çelik zeminlerde kayma direnci | Topuğun ileri kayması Düz yüzeyde ileri kayma |
0,13'ün altında olamaz 0,18'in altında olamaz |
| SRC | Sodyum lauril sülfat çözeltili seramik fayans zeminlerde ve gliserollü çelik zeminlerde kayma direnci | a. ve b. altında verilen tüm test koşullarını kapsar. |
Özel uygulamalar için ek gereklilikler ve ilgili simgeler
| SİMGE | KAPSANAN RİSK | EN ISO 20345 | EN ISO 20347 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| SB | S1 | S2 | S3 | S5 | OB | O1 | O2 | O3 | ||
| – | Temel | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ |
| P | Delinme direnci* | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ✓ | ✓ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ✓ |
| A | Antistatik ayakkabı | ⍟ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ⍟ | ✓ | ✓ | ✓ |
| E | Topuk çevresinde enerji emme | ⍟ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ⍟ | ✓ | ✓ | ✓ |
| HI | Isı yalıtımı | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ |
| CI | Soğuk yalıtımı | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ |
| WRU | Sayanın suya karşı direnci | ⍟ | ✓ | ✓ | ⍟ | ✓ | ✓ | |||
| HRO | Dış tabanın ısı direnci (+300°C/dk) | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ |
| WR | Tüm ayakkabıda su geçirmezlik | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | |
| M | Ayak tarağı koruması | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ |
| FO | Yağ ve petrol direnci | ⍟ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ⍟ | ⍟ | ⍟ | ⍟ |
✓ => Özel gerekliliğe uyuyor
⍟ => Gerekliliğe uyuyor olabilir ancak uyması zorunlu değil
* Delinme direnci
Uyarı: Bu ayakkabının delinme direncinin laboratuvarda 4,5 mm çaplı üstü kesik çivi ve 1100 N güç kullanılarak hesaplandığını lütfen unutmayın. Daha yüksek güç seviyeleri veya daha küçük çaplı çiviler delinme oluşma riskini artırır. Böyle durumlarda alternatif önleyici tedbirler alınması gerekebilir.
Halihazırda KKD ayakkabılar için iki genel tip delinmeye dirençli tabanlık mevcuttur. Bunlardan biri metal malzeme içeren, diğeri metal içermeyen tiptedir. İki tip de bu ayakkabılarda standart olarak belirtilen minimum delinme direnci gerekliliklerini karşılar ancak aşağıdakiler gibi farklı avantajlara veya dezavantajlara sahiptir:
Metal: Keskin cismin/tehlikenin biçiminden (ör. çap, geometri, keskinlik) daha az etkilenir ancak ayakkabı üretimi kısıtlamaları nedeniyle ayakkabının taban bölgesinin tamamını kaplamaz.
Metal olmayan: Daha hafif, daha esnek olabilmekte ve metale kıyasla ayağın daha büyük bölümünü kapsamaktadır ancak delinme direnci keskin cismin/tehlikenin biçimine (ör. çap, geometri, keskinlik) bağlı olarak daha fazla değişkenlik gösterebilir. Ayakkabınızda sunulan delinmeye dirençli tabanlık tipi hakkında daha fazla bilgi için lütfen bu talimatlarda belirtilen üretici veya tedarikçiyle iletişime geçin.